نوع مقاله : مقاله پژوهشی
چکیده
رشد فزاینده ساختمان‌های بلااستفاده در مناطق شهری، همراه با چالش‌های تأمین مسکن مقرون‌به‌صرفه، مشکلات زیست‌محیطی، اجتماعی و اقتصادی ایجاد کرده است. باز استفاده تطبیقی، با تغییر کاربری بناهای موجود، راهکاری مؤثر برای کاهش اثرات زیست‌محیطی، حفظ میراث‌فرهنگی و بازآفرینی شهری است. باوجود به‌کارگیری رویکرد باز استفاده تطبیقی در احیای بناهای بلااستفاده، گاهی دستیابی به موفقیت کامل در این فرایند محقق نشده است. این ناکامی عمدتاً ناشی از عدم شناسایی جامع معیارهای کلیدی مؤثر بر باز استفاده تطبیقی و ناتوانی در تعیین میزان تأثیرگذاری این معیارها در فرایند تصمیم‌گیری و اجرا است. این پژوهش باهدف شناسایی و اولویت‌بندی معیارهای کلیدی مؤثر بر موفقیت پروژه‌های باز استفاده تطبیقی به این پرسش پاسخ می‌دهد: «کدام معیارها در تعیین اثربخشی باز استفاده تطبیقی از اهمیت بیشتری برخوردارند؟»
با مرور ادبیات پیشین به روش توصیفی - تحلیلی معیارهای تأثیرگذار در فرایند باز استفاده تطبیقی (105 معیار) شناسایی و در هشت دسته طبقه‌بندی شدند: 1.بازار-اقتصاد2.پایداری در حوزه محیط زیستی و انرژی3.مکان ومحله-منافع عمومی4.ساختار-عملکرد5.سهولت سازگاری-تداوم6.عوامل فرهنگی-اجتماعی-اصالت7. عوامل معماری-استاندارد کیفیت8. قانون-مدیریت-دولت. بررسی میزان ارجاعات با روش تحلیل محتوا و بهره‌گیری از روش آنتروپی شانون برای اولویت‌بندی دسته‌های معیارها نشان داد که «عوامل معماری-استاندارد کیفیت» و «قانون-مدیریت-دولت» به‌عنوان فصل مشترک در هر دو تحلیل، نقشی محوری در موفقیت بازاستفاده تطبیقی ایفا می‌کنند. تحلیل پژوهش‌ها نشان داد که معیارهای معماری، فرهنگی-اجتماعی و پایداری زیست‌محیطی تأثیر بسزایی در موفقیت پروژه‌های بازاستفاده تطبیقی دارند و با مطالعات پیشین هم‌راستایی دارند. راهکارهای ارائه‌شده، شامل تقویت کیفیت معماری، ارتقای انعطاف‌پذیری عملکردی، و رعایت چارچوب‌های قانونی، چارچوبی عملی برای بهینه‌سازی این پروژه‌ها فراهم می‌کنند.
موضوعات
)